Như vậy, sau 2 tháng triển khai hoá đơn điện tử giai đoạn 1 theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP và Thông tư 78/2021/TT-BTC từ tháng 11-2021 đến nay tại 06 tỉnh thành phố (Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Phú Thọ, Bình Định) đã diễn ra hết sức khẩn trương và kịp thời theo kế hoạch. Cả cơ quan thuế, cán bộ thuế và cộng đồng doanh nghiệp, người nộp thuế đều đã và đang gấp rút thực hiện các công tác và thủ tục cần thiết để thực hiện chuyển đổi sang hóa đơn điện tử theo Nghị định 123.

Trong đó, với số lượng hóa đơn giao dịch chiếm 60-70% cả nước, việc triển khai thành công hệ thống hoá đơn điện tử giai đoạn I tại 6 tỉnh, thành phố không chỉ mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các tổ chức, doanh nghiệp, hộ cá nhân kinh doanh và cơ quan thuế, mà còn là tiền đề quan trọng thúc đẩy triển khai mở rộng giai đoạn II từ tháng 4 đến tháng 7-2022 tại 57 tỉnh, thành phố còn lại trên cả nước.

Bên cạnh phần lớn các doanh nghiệp, người nộp thuế đã thực hiện triển khai, chuyển đổi sang sử dụng hoá đơn điện tử theo Nghị định 123 thì vẫn còn một bộ phận không nhỏ các doanh nghiệp, người nộp thuế vì lý do nào đó chưa thực hiện việc chuyển đổi. Vậy sau 31-12 mới chuyển đổi sang hóa đơn điện tử theo Nghị định 123 thì có bị phạt gì hay không? Cần phải lưu ý những gì? Là một trong số các câu hỏi mà doanh nghiệp quan tâm trong những ngày này.

Thực hiện Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14, ngày 19-10-2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định 123 quy định về hóa đơn, chứng từ và có hiệu lực từ 1-7-2022. Nghị định cho phép các tổ chức, cá nhân liên quan nếu có đầy đủ hạ tầng công nghệ thông tin được phép áp dụng hóa đơn, chứng từ điện tử trước ngày 01-7-2022.

Triển khai thực hiện Nghị định, ngày 17-9-2021, Bộ Tài chính đã ban hành Thông tư 78 và quyết định triển khai Hóa đơn điện tử qua 2 giai đoạn: Giai đoạn 1 từ 11.2021 - 31.03.2022 triển khai cho 6 tỉnh, thành phố, gồm: Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Quảng Ninh, Hải Phòng, Phú Thọ và Bình Định; Giai đoạn 2 từ 01.04.2022 - 30.06.2022 sẽ triển khai cho 57 tỉnh, thành phố còn lại.

Như vậy, theo quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn thì từ 01-7-2022 sẽ bắt buộc áp dụng hoá đơn, chứng từ điện tử trên toàn quốc. Đối với các tổ chức, cá nhân liên quan nếu có đầy đủ hạ tầng công nghệ thông tin được phép áp dụng hóa đơn, chứng từ điện tử trước ngày 01-7-2022.

Đối với các doanh nghiệp, người nộp thuế tại 6 tỉnh thành phố theo danh sách trên thì thời hạn chuyển đổi đến 31-03-2022. Các doanh nghiệp cần nhanh chóng chuẩn bị các điều kiện cần thiết và thực hiện chuyển đổi áp dụng hoá đơn điện tử theo thông báo của cơ quan thuế.

Đến thời điểm này không có quy định nào về việc xử lý, xử phạt nếu doanh nghiệp, người nộp thuế chậm chuyển đổi, đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định 123 và Thông tư 78.

Trường hợp đến 31-12, doanh nghiệp chưa thực hiện chuyển áp dụng đổi hoá đơn điện tử theo Nghị định 123 và Thông tư 78 theo thông báo của cơ quan thuế thì cần cần cập nhật các chính sách và quy định liên quan để thực hiện đầy đủ, kịp thời tránh các phát sinh liên quan.

Theo đó, quy định tại ý 2 Khoản 1, Điều 12 Thông tư 78 có quy định:

Từ ngày Thông tư này được ban hành đến hết ngày 30 tháng 6 năm 2022, đối với các địa bàn đã đáp ứng điều kiện về cơ sở hạ tầng để triển khai hóa đơn điện tử theo Quyết định của Bộ Tài chính trên cơ sở đề nghị của Tổng cục Thuế thì cơ sở kinh doanh trên địa bàn có trách nhiệm chuyển đổi để áp dụng hóa đơn điện tử quy định tại Thông tư này theo lộ trình thông báo của cơ quan thuế. Trường hợp cơ sở kinh doanh chưa đáp ứng điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin mà tiếp tục sử dụng hóa đơn theo các hình thức nêu trên thì cơ sở kinh doanh thực hiện gửi dữ liệu hóa đơn đến cơ quan thuế theo Mẫu số 03/DL-HĐĐT Phụ lục IA ban hành kèm theo Nghị định số 123/2020/NĐ-CP cùng với việc nộp tờ khai thuế giá trị gia tăng. Cơ quan thuế tiếp nhận dữ liệu hóa đơn của các cơ sở kinh doanh để đưa vào cơ sở dữ liệu hóa đơn và đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế phục vụ việc tra cứu dữ liệu hóa đơn.

Theo quy định này, trường hợp doanh nghiệp, người nộp thuế chưa đáp ứng điều kiện về hạ tầng công nghệ thông tin để chuyển đổi áp dụng hóa đơn điện tử theo Nghị định 123, vẫn sử dụng hóa đơn giấy hoặc hóa đơn điện tử theo quy định trước đó sẽ phải gửi dữ liệu hóa đơn đến cơ quan thuế theo mẫu số 03/DL-HĐĐT cùng thời điểm nộp tờ khai thuế giá trị gia tăng (theo tháng hoặc quý) qua hệ thống hỗ trợ kê khai (HTKK) hoặc khai thuế điện tử.

Trường hợp doanh nghiệp, người nộp thuế chậm hoặc không chuyển dữ liệu hóa đơn đến cơ quan thuế có thể sẽ thuộc phạm vi điều chỉnh của Điều 30, Nghị định 125/2020/NĐ-CP về xử phạt hành vi vi phạm về chuyển dữ liệu hóa đơn điện tử có đưa ra các mức xử phạt vi phạm hành chính nếu doanh nghiệp chậm chuyển hoặc không chuyển dữ liệu hóa đơn đến cơ quan thuế. Các doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý.